دکتر پیمان دوستی

تمرین برگ ها روی نهر در درمان پذیرش و تعهد (اکت)

در این تمرین قصد داریم نحوه نچسبیدن به افکار و قضاوت نکردن آنها را تمرین کنیم. به این منظور فرآیند زیر را دنبال می‌کنیم.

منبع: دوستی، پیمان. قدرتی، گلناز. ابراهیمی، محمد اسماعیل. (۱۳۹۷). راهنمای درمان گروهی بر اساس پذیرش و تعهد درمانی. انتشارات امین نگار: تهران.

سفارش این کتاب

«یک موقعیت راحت پیدا کنید. چشمان‌تان را ببندید و یا به یک نقطه خیره شوید و چند نفس آرام و عمیق بکشید. تصور کنید در کنار یک نهر آرام و زیبا نشسته‏اید. بر سطح آب نهر، برگ‏هایی شناور هستند. در ۵ دقیقه بعدی هر فکری که به ذهن‏تان می‏رسد را بر روی یک برگ قرار دهید و بگذارید شناور بماند. اگر ذهن شما می‏گوید “این احمقانه” است، آن کلمات را بگیرید، بر روی برگی قرار دهید و بگذارید شناور شوند و اگر ذهن شما  می‏گوید “این خسته کننده است” آن کلمات را نیز بگیرید، بر روی برگی قرار دهید و بگذارید شناور شوند. اگر ذهن شما به جای کلمات تصاویر را احضار می‏کند، هر تصویر را بر روی برگی از درخت قرار دهید و بگذارید شناور شود.

گاهی ممکن است به دام یک فکر بیافتید و از ادامۀ تمرین باز بمانید، مشکلی نیست. کاملا عادی است و باید انتظار داشته باشید بارها و بارها این اتفاق رخ دهد. این به شما بینشی می‏دهد که ببینید چقدر آسان، ذهن شما را به سمت داستان‏ها می‏کشاند. به محض اینکه متوجه شدید که از ادامۀ تمرین باز مانده‌اید، دوباره شروع کنید. طولی نمی‏کشد که ذهن شما دوباره به کار می‏افتد.

اگر افکار مشابه و یکسانی به ذهن‏تان خطور می‏کند، مشکلی نیست. هر بار فقط آنها را روی برگ‏ها قرار دهید. اگر این تمرین به صورت منظم انجام شود، واقعاً به گسترش مهارت گسلش شما کمک می‏کند. انجام آن ۲ بار در روز به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه‌ایده­آل است».

شناسایی موانع اقدام متعهدانه در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت)

در این تمرین به افراد کمک می‌شود تا موانع اقدام متعهدانه را شناسایی و راه‌هایی برای رهایی از این موانع را پیدا کنند.

منبع: دوستی، پیمان. قدرتی، گلناز. ابراهیمی، محمد اسماعیل. (۱۳۹۷). راهنمای درمان گروهی بر اساس پذیرش و تعهد درمانی. انتشارات امین نگار: تهران.

سفارش این کتاب

«اغلب مردم هنگامی که تغییرات مثبتی در زندگی خود ایجاد می‌کنند، معمولاً موانع روانی را نیز تجربه می‌کنند. هنگامی که شما تصمیم به تغییر بگیرید، به صورت معمول ذهنیت شما برای تفکر منفی آماده خواهد شد: “من خیلی درگیر هستم”، “من نمی‌توانم آن را انجام دهم”، “من شکست می‌خورم”، “خیلی سخت است” و مانند اینها.  موضوع جلوگیری از آنها نیست، بلکه اگر با این افکار درگیر شویم، آنها می‌توانند از حرکت رو به جلوی ما جلوگیری کنند.

خود داری از بهانه آوردن

ذهن یک دستگاه بهانه ساز است و هنگامی که ما حتی به انجام کاری که ما را از منطقه‌ی آرامش دور می‌کند، فکر کنیم، تمامی دلایلی را که به ما می‌گویند ما نمی‌توانیم آن کار را انجام دهیم، یا نباید آن را انجام داد یا هیچ‌وقت نباید آن را انجام دهیم را مطرح می‌کند: خیلی خسته هستم، خیلی مشغول هستم، مهم نیست، خیلی سخت است، من به اندازه کافی خوب نیستم، نمی‌توانم این کار را انجام دهم، من شکست خواهم خورد، من خیلی مضطرب هستم و غیره.

و اگر بخواهیم قبل از انجام کارهایی که در زندگی واقعا مهم هستند، صبر کنیم و منتظر روزی باشیم که ذهن ما بهانه سازی را متوقف کند،… ما هرگز شروع به حرکت نخواهیم کرد. بنابراین اگر همراهی با بهانه آوردن یک مانع جدی برای عمل باشد، به طور طبیعی آن را هدف قرار می‌دهیم: به عنوان مثال “آه! دوباره داستان “من نمی‌توانم آن را انجام دهم”، از تو ممنونم ذهن من! “

سفارش این کتاب

اجتناب از ناراحتی ناشی از تغییر

تغییر معمولا باعث احساس ناراحتی، به ویژه اضطراب می‌شود. شما باید این ناراحتی را قبول کنید تا به جلو حرکت کنید.

قبول کردن درگیر بودن

گام اول این است که قبول کنیم درگیر هستیم. ضرب و شتم خود برای درگیر بودن کار ثمر داری نیست و به جای آن شما می‌توانید این تجربه دشوار را به فرصت‌هایی برای توسعه پذیرش خود و مهربانی با خود تبدیل کنید. از خودتان بپرسید: «آیا می‌توانم خودم را به عنوان یک انسان بپذیرم، گرچه من به طور موقت درگیر شده‌ام؟»، «آیا می‌توانم به جای اینکه خود مرا بکشم، مهربان و با شفقت باشم؟»

تمایل به رشد کردن

تمرین مهارت‌های جدید اغلب خسته کننده یا حوصله سربر است و پیگیری اهدافی که ما را از “منطقه راحتی” بیرون می‌کشند، تقریبا همیشه اضطراب قابل توجهی را ایجاد می‌کند. بنابراین اگر ما تمایل به ایجاد ناراحتی نداریم، بدیهی است که اقدامی هم نخواهیم کرد. بنابراین می‌توانیم از خودمان بپرسیم: «آیا مایلم احساس ناراحتی داشته باشم تا بتوانم آن چه را که لازم است انجام دهم؟» یا «آیا می‌خواهم با دست‌های خالی و گره‌ای درشکمم و درقفسه‌ی سینه و یا وجود یک صدا در سرم که چیزهای ترسناکی را به من می‌گوید، برای رسیدن به چیزهایی که برای من مهم است اقدام کنم؟». اگر مایل نیستید که برای این ناراحتی‌ها اتاقی بسازید، ممکن است نیاز داشته باشید که: ۱) مهارت‌های پذیرش خود را تقویت کنید؛۲) هدف ساده‌تری را در نظر بگیرید که کمتر موجب ناراحتی می‌شود.

از دست دادن انگیزه

اگر اهداف خود را از نظر دور کنید، انگیزه خود را نیز از دست خواهید داد. برای ادامه حرکت، مطمئن شوید که می‌دانید ارزش‌هایتان چیست. ُاطمینان حاصل کنید که واقعا با ارزش‌های خود ارتباط برقرار می‌کنید. اطمینان حاصل کنید که اینها ارزش‌های شما هستند نه ارزش‌های دین، فرهنگ و یا والدین شما.

ارزش‌های خود را مشخص کنید

ادامه دهید تا ارزش‌های خود را روشن کنید و اطمینان حاصل کنید که هدف‌ها یا اقدامات متعهدانه‌ی شما مستقیما از ارزش‌های شما به دست می آید.

سفارش این کتاب

درخواست پشتیبانی

حمایت اجتماعی اغلب به شدت ایجاد انگیزه می‌کند. آیا می‌توانید یک شریک، دوست، فامیل، همکار یا همسایه پیدا کنید که با آنها بتوانید آرزوها و دستاوردهای خود را به اشتراک بگذارید؟ کسی شما را تشویق و پشتیبانی می‌کند؟ موفقیت‌های شما را تشخیص داده و شما را تشویق می‌کند؟

آیا یک گروه یا یک دوره وجود دارد که بتوانید در آن عضو شوید و برای این هدف مفید باشد؟ آیا می‌توانید یک “گروه همراهان ورزشی” پیدا کنید تا با شما ورزش کنند یا “دوستان تحصیلی” که به شما در انجام تمرین‌هایتان کمک کنند؟

استفاده از یاد آوری ها

برای ما فراموش کردن اهداف‌مان بسیار آسان است. پس چگونه می‌توانیم “یادآورها” را ایجاد کنیم؟ آیا می‌توانیم پیام‌ها یا هشدارها را در رایانه، تلفن همراه، تقویم یا دفترمان تعریف کنیم؟ آیا می‌توانیم از مردم در شبکه پشتیبانی بخواهیم که به ما یادآوری کنند؟ آیا می‌توانیم یادداشت‌هایی را روی آینه یا یخچال و یا داشبورد ماشین بچسبانیم؟

اجتناب از اهداف افراطی

اطمینان حاصل کنید که اهداف شما از امکانات و توانایی شما تجاوز نمی‌کنند و یا شما نهایتاً دچار شکست نخواهید شد. منابع لازم می‌توانند مهارت، زمان، پول و سلامت جسمانی باشند».

تمرین درآوردن زره در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت)

با استفاده از تمرین درآوردن زره در درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت)، فرآیند پذیرش و توجه‌آگاهی صورت می گیرد.

منبع: دوستی، پیمان. قدرتی، گلناز. ابراهیمی، محمد اسماعیل. (۱۳۹۷). راهنمای درمان گروهی بر اساس پذیرش و تعهد درمانی. انتشارات امین نگار: تهران.

سفارش این کتاب

«چند لحظه ای برای عکس‌العمل نشان دادن به این موضوع تامل کنید: تا به امروز، خشم شما مانند یک لباس زره مانند عملکرده است تا شما را از درد، آسیب و غم و اندوه‌تان محافظت کند. متأسفانه این درد، آسیب و یا غم و اندوه مانند یک زخم است که تا زمانی که به آن دقیق نپردازید، بهبود نمی‌یابد. بنابراین اگر می‌توانید زره‌های خود را از خود دور کنید و زخم زیر آن را مورد مراقبت قرار دهید. از خودتان بپرسید «در پس این خشم چیست؟ احساسات واقعی و درونی من چه مواردی هستند؟”.

بدن خود را اسکن کرده و احساسات قدرتمند را شناسایی کنید. بر قوی‌ترین و سخت‌ترین احساسات تمرکز کنید. آن را مانند یک دانشمند کنجکاو مشاهده کنید، در آن نفوذ کنید، برای آن یک اتاق بسازید و اجازه دهید آن را همان‌طور که وجود دارد، درک کنید. جریان این احساس را با انگشتان خود حس کنید، شکل آن را بر روی پوست خود احساس کنید.

دست خود را بر روی این منطقه قرارد هید و مالش دهید، همان‌طور که یک پرستار مراقب، دستش را روی سر یک بیمار قرار می‌دهد. احساس گرمای دست خود بر این درد را احساس کنید. در آن نفوذ کنید و بگذارید همانجا بماند. این درد را تسکین دهید.

سفارش این کتاب

اجازه دهید وجود داشته باشد، حتی اگر آن را دوست ندارید. جریان گرما را از دست خود به ناحیه‌ی درد احساس کنید. انتظار نداشته باشید درد از بین برود. ممکن است درد کاهش یابد، یا به همان صورت باقی بماند. نکته این است که آن را بپذیریم و به دنبال خلاص شدن از آن نباشیم. به جای تلاش برای خاموش کردن درد با استفاده از بروز خشم خود، یک اتاق برای آن بسازید و اجازه بدهید در آن بماند.

چندین بار کلمه “آرام باش” را بی صدا بگویید. به آرامی درد خود را درمان کنید، فرض کنید این یک کودک در حال گریه است که نیاز به آرامش دارد. اطراف آن را لمس کنید. در نهایت، به تنفس خود توجه کنید و تمرین تنفس ذهنی را برای چند دقیقه انجام دهید. سپس چشمان خود را باز کنید و با اتاق اطراف خود ارتباط بر قرار کنید».

پادکست اهداف هوشمندانه


شناسنامه پادکست

نام پادکست: اهداف هوشمندانه SMART
دسته بندی موضوعی پادکست: روانشناسی
منبع: کتاب مهارت های زندگی بر اساس پذیرش و تعهد درمانی متمرکز بر شفقت
نویسنده کتاب: دکتر پیمان دوستی
مترجم کتاب:

——-

رویکرد پادکست: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت) متمرکز بر شفقت
مدت زمان این ترک: ۱:۵۲ دقیقه
مخاطب: روانشناسی عمومی – مناسب برای همه مردم

پادکست هدیه ای به نام توجه کامل


شناسنامه پادکست

نام پادکست: هدیه ای به نام توجه کامل
دسته بندی موضوعی پادکست: روانشناسی
منبع: کتاب مهارت های زندگی بر اساس پذیرش و تعهد درمانی متمرکز بر شفقت
نویسنده کتاب: دکتر پیمان دوستی
مترجم کتاب:

——-

رویکرد پادکست: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت) متمرکز بر شفقت
مدت زمان این ترک: ۱:۰۵ دقیقه
مخاطب: روانشناسی عمومی – مناسب برای همه مردم

پادکست فرآیندهای اصلی ارتباط موثر


شناسنامه پادکست

نام پادکست: فرآیندهای اصلی ارتباط موثر
دسته بندی موضوعی پادکست: روانشناسی
منبع: کتاب مهارت های زندگی بر اساس پذیرش و تعهد درمانی متمرکز بر شفقت
نویسنده کتاب: دکتر پیمان دوستی
مترجم کتاب:

——-

رویکرد پادکست: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت) متمرکز بر شفقت
مدت زمان این ترک: ۱:۳۱ دقیقه
مخاطب: روانشناسی عمومی – مناسب برای همه مردم

پادکست همدلی و شفقت با دیگران


شناسنامه پادکست

نام پادکست: همدلی و شفقت با دیگران
دسته بندی موضوعی پادکست: روانشناسی
منبع: کتاب مهارت های زندگی بر اساس پذیرش و تعهد درمانی متمرکز بر شفقت
نویسنده کتاب: دکتر پیمان دوستی
مترجم کتاب:

——-

رویکرد پادکست: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت) متمرکز بر شفقت
مدت زمان این ترک: ۲:۲۱ دقیقه
مخاطب: روانشناسی عمومی – مناسب برای همه مردم

پادکست نگرشی باز و کنجکاوانه


شناسنامه پادکست

نام پادکست: نگرشی باز و کنجکاوانه
دسته بندی موضوعی پادکست: روانشناسی
منبع: کتاب مهارت های زندگی بر اساس پذیرش و تعهد درمانی متمرکز بر شفقت
نویسنده کتاب: دکتر پیمان دوستی
مترجم کتاب:

——-

رویکرد پادکست: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت) متمرکز بر شفقت
مدت زمان این ترک: ۴:۳۳ دقیقه
مخاطب: روانشناسی عمومی – مناسب برای همه مردم

اثربخشی گروه درمانی آنلاین مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اشتغال ذهنی به بدشکلی بدن و ترس از تصویر بدنی در افراد دارای اضافه وزن

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی گروه­ درمانی آنلاین مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اشتغال ذهنی به بدشکلی بدن و ترس از تصویر بدنی در افراد دارای اضافه وزن یا چاقی در دوران پاندمی ویروس کرونا صورت گرفت. این پژوهش از نوع نیمه ­آزمایشی با طرح پیش ­آزمون- پس­ آزمون با گروه کنترل بود. ۱۴ نفر از افراد دارای اضافه وزن یا چاقی در بازه زمانی شهریور تا مهر ۱۳۹۹ به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. گروه آزمایش تحت ۷ جلسه ۱۲۰ دقیقه­ ای جلسات آنلاین قرار گرفت، اما گروه کنترل تا پایان پژوهش مداخله ­ای دریافت نکرد. ابزارهای سنجش این پژوهش پرسشنامه ارزیابی فراشناختی بدشکلی بدن (ربیعی و همکاران، ۱۳۹۰) و ترس از تصویر بدنی (لیتلتون و همکاران، ۲۰۰۵) بود. یافته­ ها نشان داد که گروه ­درمانی آنلاین مبتنی بر پذیرش و تعهد بر کاهش اشتغال ذهنی به بدشکلی بدن و ترس از تصویر بدنی در افراد دارای اضافه وزن یا چاقی اثربخش است (۰۵/۰>p). از این یافته ­ها می­ توان نتیجه گرفت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد به صورت مجازی برای افراد دارای اضافه وزن اثربخش بوده است و می‌توان از آن به عنوان یک راهکار جایگزین در دوران پاندمی ویروس کرونا استفاده کرد.

شیوه های ارجاع به این مقاله:

دوستی، پیمان.، حسینی نیا، نرگس.، دوستی، شبنم.، دوستی، پگاه. (۱۴۰۰). اثربخشی گروه درمانی آنلاین مبتنی بر پذیرش و تعهد بر اشتغال ذهنی به بدشکلی بدن و ترس از تصویر بدنی در افراد دارای اضافه وزن. رویش روان شناسی. ۱۰ (۴) :۲۵-۳۲.

VANC: Dousti P, Hosseininia N, Dousti S, Dousti P. Online group therapy based on acceptance and commitment on body dysmorphic and fear of body image in overweight people. Rooyesh. 2021; 10 (4) :25-32.

APA: Dousti, P., Hosseininia, N., Dousti, S., Dousti, P, (2021) “Online group therapy based on acceptance and commitment on body dysmorphic and fear of body image in overweight people”, Rooyesh-e-Ravanshenasi Journal, 10(4); Pages: 25-32.

تحقیقات پیرامون نظریه چهارچوب ارتباطی (RFT)

دانلود ویدئو کارگاه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد ACT/ RFT

نظریه چهارچوب ارتباطی (RFT) یک نظریه جامع و کامل در خصوص زبان انسانی و فرآیندهای پردازش شناختی است. این نظریه توسط استیون هیز، بارنز-هولمز، لوچیانو، ترنیکه و … توسعه پیدا کرده است و اصول ابتدایی آن همان نظریه رفتار کلامی (Verbal Behavior) اسکینر می باشد. 

نظریه چهارچوب ارتباطی (Relation Frame Theory) زیر بنای برخی درمان های موج سوم رفتار درمانی مانند درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (اکت / ACT) می باشد و به ما توضیح می دهد که ما انسان ها چطور به واسطه زبان مان و فرآیندهای زبانی، با پیامدهای انتزاعی رویدادها به شکلی ذهنی روبرو می شویم، نتایجی را از نتایجی نتیجه می گیریم (استنتاج می کنیم)، رویدادها را در چهارچوب هایی از روابط قرار می دهیم و … . در این ویدئو به اختصار به برخی از پژوهش های مربوط به نظریه چهارچوب ارتباطی (RFT) اشاره شده است.